Η ανακοίνωση των νέων εκκαθαριστικών του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) σηματοδοτεί την έναρξη της φετινής φορολογικής περιόδου για χιλιάδες πολίτες. Αυτό που ξεχωρίζει φέτος είναι η δυνατότητα πληρωμής σε 11 μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται μέχρι το τέλος Απριλίου και την τελευταία μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2025.
Αυτή η απόφαση αποτελεί ανακούφιση για πολλούς πολίτες, δεδομένου ότι ο φόρος αυτός αποτελεί σημαντικό κόστος για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Ωστόσο, η επιλογή πληρωμής εφάπαξ δεν συνοδεύεται από έκπτωση, όπως συμβαίνει σε άλλες φορολογικές περιπτώσεις.
Ευχάριστα νέα έρχονται για περισσότερους από 300.000 ιδιοκτήτες που ασφάλισαν τα ακίνητά τους εναντίον φυσικών καταστροφών το 2023, καθώς θα απολαύσουν έκπτωση έως και 10% στον φετινό ΕΝΦΙΑ. Η έκπτωση αυτή εξαρτάται από τη διάρκεια της ασφάλισης, με μειώσεις που φθάνουν έως και 7,5%, 5% και 2,5% για ασφαλίσεις διαρκείας 9, 6 και 3 μηνών αντίστοιχα.
Ωστόσο, ορισμένοι φορολογούμενοι θα αντιμετωπίσουν αυξημένο φορολογικό βάρος σε σχέση με το 2023, ειδικά αν απέκτησαν ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα το προηγούμενο έτος. Σημαντικό να σημειωθεί ότι η ολοκλήρωση ακαθάριστων χώρων επηρεάζει τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ, με το φόρο να υπολογίζεται βάσει του μεγαλύτερου εμβαδού του ακινήτου όπως δηλώθηκε στο Ε9.
Το άρθρο παραθέτει επίσης τις περιπτώσεις απαλλαγής και μειωμένου φόρου, όπως οι οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, αυτές με αναπηρία άνω του 80%, και εκείνες με επιφάνεια κτισμάτων κάτω από συγκεκριμένα όρια.
Δείτε παρακάτω τον οδηγό για τον έλεγχο του εκκαθαριστικού πριν την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ, για να αποφύγετε τυπικά σφάλματα που μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολικές επιβαρύνσεις και την ανάγκη για διόρθωσή τους:
- Όροφος: Στην περίπτωση που δεν αναφέρεται ο αριθμός του ορόφου ή εάν η ακίνητη ιδιοκτησία θεωρείται ως δώμα, ο υπολογισμός του φόρου γίνεται βάσει του συντελεστή που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο. Συνεπώς, ο φόρος υπολογίζεται με επιβάρυνση. Συχνά παρατηρούνται παραδείγματα λαθών, ειδικά στην περίπτωση των μεζονετών. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, για τις μεζονέτες πρέπει να αναφέρεται ως όροφος ο υψηλότερος όροφος της κατοικίας.
- Ηλικία: Στον σχετικό κατάλογο πρέπει να δηλώνεται το έτος έκδοσης της οικοδομικής άδειας του ακινήτου, όχι το έτος ολοκλήρωσής του. Η ηλικία του ακινήτου επηρεάζει τη φορολογική του αξία και περιορίζει τον ύψος του φόρου.
- Βοηθητικοί χώροι: Η καταχώρηση των βοηθητικών χώρων ως κύριων ή η αναφορά των υπογείων ως κύριας χρήσης ή του πατάρι που συνδέεται με εσωτερική σκάλα μαζί με τους κύριους χώρους οδηγεί σε ακριβούς υπολογισμούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις, επιβαρύνεται φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο αντί για τον μειωμένο φόρο που ισχύει για τους χώρους κύριας χρήσης.
- Εμπράγματα δικαιώματα: Ο φόρος μεταβάλλεται ανάλογα με το είδος των δικαιωμάτων. Σημαντικό είναι να αναφέρεται σωστά το έτος γέννησης του κατόχου, καθώς επηρεάζει το ποσοστό του φόρου που επιβάλλεται. Παραδείγματος χάρη, οι παραπάνω των 80 ετών πληρώνουν μόνο το 10% του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στο ακίνητο.
- Συνιδιοκτησία: Η μη αναφορά ή η λανθασμένη αναφορά του ποσοστού συνιδιοκτησίας οδηγεί στον υπολογισμό του φόρου υποθέτοντας πλήρη συνιδιοκτησία του ακινήτου από τον φορολογούμενο.
- Επαγγελματικοί χώροι: Παρατηρείται συχνά η λανθασμένη δήλωση χώρων ως επαγγελματικών αντί για αποθήκες, η οποία οδηγεί σε επιβάρυνση του φόρου.
- Ημιτελή κενά κτίσματα: Για να ληφθεί η έκπτωση 60% στον ΕΝΦΙΑ για ημιτελή κτίσματα, ο φορολογούμενος πρέπει, κατά τη δήλωση των στοιχείων του κτίσματος στον πίνακα 1 του Ε9, να συμπληρώσει υποχρεωτικά τη στήλη 10 με τον κωδικό αριθμό 99 για “ημιτελές κτίσμα”. Στη στήλη 30, πρέπει να αναφέρει “ΝΑΙ” αν το ημιτελές κτίσμα έχει εργοταξιακό ρεύμα, και να συμπληρώσει τον αντίστοιχο αριθμό εργοταξιακής παροχής στη στήλη 31. Στη στήλη 32 “ειδική κατηγορία”, θα πρέπει να εισάγει τον κωδικό 8 που υποδηλώνει ότι το κτίσμα είναι “κενό”.
- Αγροτεμάχια εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού: Σε περίπτωση που δεν δηλώνεται ακριβής τοποθεσία του αγροτεμαχίου, λαμβάνεται υπόψη η μεγαλύτερη αρχική οικοπεδική αξία ανά τετραγωνικό μέτρο σε ολόκληρο το νομό για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ.
- Αγροτεμάχια με κτίσματα: Όταν υπάρχει κατοικία εντός του αγροτεμαχίου, ο αρχικός φόρος πενταπλασιάζεται. Ωστόσο, για γεωργικά κτίσματα, επαγγελματικές στέγες ή αποθήκες που είναι αφορολόγητα, εφαρμόζεται μηδενικός συντελεστής. Εάν η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων είναι συμπληρωμένη στον πίνακα 2 του Ε9, αλλά η κατηγορία του ακινήτου δεν έχει συμπληρωθεί, θεωρείται ότι υπάρχει κατοικία επί του αγροτεμαχίου.
- Απόσταση από τη θάλασσα: Η απόσταση ενός αγροτεμαχίου από τη θάλασσα επηρεάζει τον φόρο, με αποστάσεις μικρότερες των 800 μέτρων να οδηγούν σε αυξημένο φόρο.